مقابله با استرس های محیط کار
در فهرست پراسترس ترین مشاغل جهان که بر اساس بررسی‌های انجام شده، به‌ترتیب کارکنان نظامی با تجربه استرس 72 درصدی، آتش‌نشانان با 72، خلبانان با 61، پلیس 51، گوینده‌ها 51، خبرنگاران 49، مسئول روابط‌عمومی 49، مدیران ارشد شرکت 48 و رانندگان تاکسی با استرس 48 درصدی در این فهرست قرار دارند.
امروزه زمان قابل‌توجهی از زندگی افراد در محیط کار صرف می‌شود که این امر گاهی تنش‌ها و حساسیت‌های مثبت و منفی در پی دارد.
نزاع با همکار، فشار رئیس، دیر رسیدن به محل کار و محروم شدن از مزایا و پاداش، نمونه‌هایی از این استرس‌هاست.
تعریف روان‌شناسانه استرس شغلی
استرس به خودی خود پدیده بدی نیست. واژه استرس می‌تواند خنثی یا آثار خوب و بدی داشته باشد. به‌طور کلی سطح بهینه‌ای از استرس بر عملکرد تاثیر مثبت دارد. اگر سطح استرس از حد بهینه بالاتر رود، به افت عملکرد فرد و درنهایت تحلیل رفتگی منجر خواهد شد و اگر استرس پایین‌تر از سطح کمینه قرار گیرد، نتیجه آن کاهش عملکرد فرد خواهد بود. اما استرس شغلی چیست؟ استرس شغلی را می‌توان تجمع عوامل استرس‌زای مرتبط با شغل دانست. استرس شغلی زمانی بروز می‌کند که خواسته‌های محیط کار و فشارهای ناشی از آن، با قابلیت‌ها و توانایی‌های فرد هماهنگی ندارد و در نتیجه مشکلاتی را برای وی به وجود می‌آورد.
نشانه‌های جسمی و روانی استرس‌شغلی
معمولا بین استرس شغلی و بیماری‌های جسمانی فرد، رابطه وجود دارد. یکی از عمومی‌ترین نشانه‌های جسمی مرتبط با استرس شغلی، بیماری‌های قلبی-عروقی است. همچنین ناراحتی‌های گوارشی، سردرد و اختلال‌خواب می‌تواند با استرس شغلی ارتباط داشته باشد. نشانه‌های رفتاری هم شامل علایمی است که متوجه خود فرد شاغل است؛ مانند رفتار پرخاشگرانه با همکاران، اجتناب از کار کردن، بی‌اشتهایی یا پرخوری، مصرف دارو و … نشانه‌های روانی هم شامل مشکلات عاطفی و شناختی است که بر اثر ناراحتی‌های ناشی از استرس شغلی بروز می‌کند. رایج‌ترین پیامد استرس شغلی، نارضایتی از شغل است. کسی که از شغل اش ناراضی است، با تاخیر و بی‌میلی سرکار خود حاضر می‌شود و دلیل چندانی برای آن‌که کارش را خوب انجام دهد، نمی‌بیند. افسردگی، اضطراب، کسلی، انزوا، بیزاری از کار و احساس ناکامی در کار، از دیگر نشانه‌های روانی استرس شغلی است.
6 توصیه برای مقابله با استرس‌شغلی
با این توضیحات اگر فکر می‌کنید دچار استرس شغلی هستید، راهکارهای مناسبی برای مقابله با آن وجود دارد.
کشف منبع استرس| مهم‌ترین نکته برای غلبه بر استرس شغلی، این است که ابتدا منبع استرس خود را شناسایی کنیم. این کار در تعیین این‌که چه چیزی باید در محیط کار تغییر کند یا چه مهارت‌هایی را برای کاهش استرس شغلی باید آموخت، بسیار موثر است.
خوابیدن به‌قدر کفایت| استرس، بیخوابی یا پرخوابی افراطی به همراه می‌آورد و این امر شما را بیشتر مستعد استرس می‌کند. داشتن خواب کافی و آرام به شما در حفظ تعادل در طول روز کمک خواهد کرد. اگر می‌دانید روز کاری پرفشاری در پیش دارید، خوردن میان وعده‌های مقوی و سالم را فراموش نکنید و از پرخوری افراطی و کم‌خوری بپرهیزید.
مثبت‌اندیشی در محل کار| نحوه تفکر ما در شرایط مختلف بر واکنش ما در مقابل موقعیت‌های گوناگون تاثیر زیادی می‌گذارد. اگر ما بتوانیم وضعیت‌ها و شرایط را مثبت ارزیابی کنیم قادر خواهیم بود سطح استرس خود را تا حدی کاهش دهیم.
تغییر دادن خود به جای دیگران| در مواردی که دوست داریم همکاران یا رئیس‌مان تغییراتی در خود به وجود آورند، به خودمان یادآوری کنیم گاهی این افراد نیستند که باید تغییر کنند، بلکه این خود ما هستیم که با تغییر خود، می‌توانیم الگویی برای دیگران هم باشیم. همچنین شاید تبعیض زیاد بین کارکنان شما را کلافه کرده باشد. سعی کنید حسرت افراد بالاتر از خودتان را نخورید و به افرادی که موقعیت‌های بدتری دارند هم فکر کنید.
یادگیری «نه» گفتن و شنیدن| رک گویی ممکن است در آغاز، همکاران‌تان را دلخور کند اما به مرور زمان سبب بالا رفتن اعتبار شما و کاهش استرس‌تان خواهد بود. در نه گفتن به نحوه گفتن آن و آوردن دلایل مناسب دقت کنید تا دیگران دچار استرس نشوند. همچنین ظرفیت نه شنیدن از دیگران را داشته باشید.
برقراری تعادل بین کار و زندگی|برنامه‌کاری، مسئولیت‌ها
و وظایف روزانه‌تان را بررسی کنید. کار مداوم و نداشتن تفریح صبرتان را لبریز خواهد کرد. بین کار و زندگی خانوادگی، فعالیت‌‌های اجتماعی و فردی خود تعادل برقرار کنید.
نویسنده : فرزانه شهریاردوست| کارشناس‌ارشد روان‌شناسی‌بالینی
