• شنبه 17 خرداد 1399 :: 01:25

دکتر عبدالرحمن ولایتی

تحلیلی بر موانع توسعه منابع انسانی سازمان

در یک برش سلیقه ای از جوامع انسانی بر محور فرمت پژوهشی قدر مسلم یکی از قاچ های جامعه انسانی، سیستم های اداری و سازمانی اجتماعات بشری
می باشد که سهم عمده ای از رشد و توسعه جوامع را به خود اختصاص می دهد در واقع میتوان اینطور بیان کرد که الگوی رفتاری و تربیتی حاکم بر نهادها و سازمانهای اداری نماد و نشانی عینی از برآیند رفتاری و تربیتی آن جامعه می باشد و بعبارتی دیگر می توان نهاد، اداره و سازمان را ویترین هنجارها و رفتارهای حاکم بر آن جامعه دانست.

اکنون متاسفانه باید این واقعیت را پذیرفت که الگوی رفتار سازمانی و اداری در جامعه ما در وضعیت مناسبی به سر نمی برد و حتی صریح تر و بی تعارف اگر بنگریم باید اذعان کنیم که رفتار اداری و سازمانی در جامعه ما در وضعیت بغرنج و احتضار به سر می برد و فضای ارتباطات حاکم بر ادارت در یک نگرش واقع بینانه و به دور از هرگونه اغماض و روی در بایستی تهی از تربیت اداری می باشد.

اکنون چالشی که بصورت یک معضل در بدنه اداری و سازمانی با آن روبرو هستیم در این مساله نمود دارد که چشم انداز توسعه اداری و سازمانی ما از آن اصول دوگانه تعهد و تخصص که جزء اصول و منشور توسعه سازمانی و اداری بر مبنای گفتمان انقلاب اسلامی هست فاصله معناداری گرفته است و در واقع در یک معنا و مفهوم ملموس تر باید اینطور بیان داشت که محیط اداری و سازمانی ما فارغ از انواع و اقسام هویت سازمانی بیشتر از آنچه که در بحث تخصص به چالش گرفتار شود در موضوع اصل تعهد با یک رنج و آسیب مهیبی روبرو گشته است و در قواره کلی سلامت رفتار ادارات و سازمانها از اصالت افتاده است و زمانیکه مجموعه ای یا نهادی از اصالت می افتد در واقع بدین معناست که هیچ الگوریتم و ضابطه و ساختاری برای توسعه وجود ندارد و در مباحث جامعه شناختی به تاسی از مفاهیم فلسفی اصالت و لمپنیسم در یک فرم حاضر و غایب (absent- persent) بسر می برند و اکنون که محیط اداری و سازمانی ما از وجود عنصر اصالت خالی شده در واقع بطور اتوماتیک و خودساخته به فاز لمپنیسم ورود کرده است و در این شرایط باید پذیرفت که نه تنها مبنای توسعه فرو ریخته بلکه یک واقعیت وخیم تر را نیز باز باید قبول کرد که با رویه لمپنیسم به نوعی هیچ توسعه ای اتفاق نمی افتد.

حال باید پرسید که رویه لمپنیسم اداری- سازمانی چیست؟ و چه عوارضی دارد؟ در پاسخ باید گفت که وقتی یک محیط و یا مجموعه و سیستمی به رویه لمپنیسم گرفتار می شود به جای حاکمیت منشور، الگو، فرآیند و الگوریتم در توسعه فردی و سازمانی یک روند معیوب و معکوس، رانت و مافیا جای آنرا می گیرد و در همان ابتدا عناصر تعهد و تخصص بایگانی می شوند و بهاء و ارزش خود را از دست می دهند و اساس و مبنای حاکم بر توسعه فردی نیروهای سازمان به جای تکیه بر قائم به ذات با توسل به همان عناصر تعهد و تخصص، قائم به غیر می شود و آن غیر همان رانت و شبکه های مسموم خارج از ضوابط و منشور اداری ست و این همان موقعیت و شرایطی ست که مع الاسف بدنه اداری و سازمانی ما سالهاست از آن رنج می برد و در یک کلام عریان باید گفت که رخوت و کسالت و بی اعتمادی و بی انگیزگی اداری درست منبعث از این وارونگی اداری می باشد
این رویه یک هشدار جدی در نهادها و سازمانها و در واقع یک بحران بروکراتیک است که باید جدی گرفته شود.

آن اصول دوگانه تعهد- تخصص که برگرفته از گفتمان انقلاب اسلامی برای فرم اداری- سازمانی ست که متاثر از اندیشه عرفانی امام (ره ) بود باید برای بازگشت به چشم انداز توسعه سازمانی احیاء گردد. مجموعه اداری و سازمانی کشور از مرکز تا پیرامون از ظرفیت بسیار مناسبی به لحاظ نیروهای متخصص برخوردار می باشد که در قالب منشور استخدامی کشوری با ملحوظ عنصر تعهد جذب شده اند ولی متاسفانه به جهت شلختگی و اعمال مدیریت های سلیقه ای در بدنه اداری و سازمانی گرفتار تراکم تخصص شده ایم و با ظهور پدیده شوم گعده ها و شبکه ها و محفل ها در بدنه ادارات و سازمانها عناصر و نیروهای سازمان که نقش عمده ای در توسعه و تعالی سازمان دارند به جای قوام اصالت به خود، تکیه بر اعتبار به غیر را برگزیده اند و این همان اصالت زدایی توسعه سازمانی و توسل به لمپنیسم می باشد که ساختار اداری، سازمانی را درگیر کرده است و بسیاری از نیروهای مستعد، پویا و خلاق را که مزین به عناصر تعهد و تخصص هستند دلزده و نا امید کرده و به گوشه انزوا و پستو کشانده است.

اکنون چه باید کرد؟ برای تقابل با این رویه معیوب اداری، سازمانی دور روش بیشتر در پیش نداریم یا باید نا امیدانه به گوشه رینگ پناه برده و شکست از این رویه معیوب را پذیرا باشیم و یا در رویکردی دیگر از روش اول مارموزانه در این ساختار معیوب دنبال مطامع خود باشیم و اما در روش دوم می توانیم بر مبنای توسل بر آموزه با “یک گل بهار آغاز می شود” با تعریف یک الگوریتم و منشور در راستای بستر سازی برای ورود افراد متعهد و متخصص بر محور همان آرمان شایسته سالاری از مجموعه اداری و سازمانی خود، آغاز را کلید بزنیم و این فرمول بهینه چطور شروع می شود؟ زمانیکه هر فرد حقوقی سازمان هیچ انتظار نابجایی خارج از تخصص و توانمندی خود نداشته باشد و البته در راستای تقویت افراد توانمند و متخصص در جهت کسب کرسیهای متناسب مساعدت نماید که این همان نهادینه سازی تعهد بطور اتوماتیک می باشد و این موضوع را نیز باید در نظر داشت که این رویه و هدف ترسیمی در ابتدا ممکن است در فرم بسیار کوچک و حداقل اعمال شود ولی همان نیت و آعاز مهم است که کلید خورده است
بنابراین می توان نتیجه چگرفت که با وجود همه نارسایی های اداری ولی هنوز روزنه ایجاد بستر برای توسعه اداری، سازمانی بر محور تعهد- تخصص وجود دارد و می توان با عزم و همدلی بدنه اداری و قناعت بر تخصص و تجربه فردی و حمایت از تخصصها به تناسب کرسی، توسعه سازمانی را بر مبنای اصول و منشور گفتمان انقلاب اسلامی احیاء ساخت.

 نویسنده و پژوهشگر روابط بین الملل و توسعه اجتماعی



دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

رفتن به بالا