- سهشنبه 15 مهر 1399 :: 07:42
معمولا یک خال مودار سرطانی نیست. ولی این مسئله به این معنی نیست که در جریان سرطان خالهای پوستی ظاهر نخواهند شد. در این مطلب به بررسی خال های مودار و غیرعادی پرداختیم.
زمانی که مجموعهای از ملانوسیتها (سلولهای تولید کنندهی رنگدانههای پوست) به همراه سلولهای رنگدانهی پوست در ناحیهی کوچک و متمرکزی از پوست تجمع کنند، خال بر روی پوست تشکیل میشود.
خالهای پوستی معمولاً به صورت برآمدگیهای ریزی در اشکال و رنگهای مختلف تشکیل میشوند و از لحاظ رنگی تیرهتر از رنگ طبیعی پوست هستند. رنگ خالهای پوست به رنگهای زرد متمایل به قهوهای، قهوهای و سیاه دیده میشود. بسیاری از خالها از نوع خالهای معمولی و خوش خیم هستند.
برخی از انواع خالها اما از نوع مودار هستند که یک یا دو تار مو از درون آنها بیرون زده است. باور بسیاری از افراد این است که این نوع از خالها سرطانی هستند، ولی باید گفت که این باور افسانهای بیش نیست. در حقیقت حضور و رشد مو در یک خال نشانهای از سالم بودن و غیر سرطانی بودن آن است.
چه عواملی باعث به وجود آمدن خال مودار میشوند؟
اگر عوامل به وجود آورندهی خال بر روی سطح یک فولیکول مو تجمع پیدا کنند، در نهایت مو از درون خال به بیرون رشد کرده و آن خال از نوع مودار خواهد بود. از آنجایی که سلولهای طبیعی پوست میتوانند به خال خوش خیم تبدیل شوند، پس رشد مو درون آنها هم به خودی خود غیر طبیعی نخواهد بود.
در حقیقت فراموش نکنید که این فولیکول مو بوده که مو تولید میکند و خال خود توانایی تولید مو را ندارد. مو همانگونه که از سلولهای طبیعی پوست گذر میکند و به سطح پوست میرسد، توانایی عبور از سطح خال را هم خواهد داشت.
آیا خال مو دار نشانهی سرطان است؟
پدیدار شدن یک یا چند تار مو از سطح یک خال امری غیر طبیعی نیست. در بسیاری از موارد موی این گونه خالها تیرهتر و ضخیمتر از باقی موهای اطراف خواهد بود. از آنجایی که در سلولهای خال رنگدانههای بیشتری وجود دارد، مو هم تحت تاثیر قرار میگیرد و تیرهتر خواهد شد.
شنیدهها از متخصصین پوست و دیگر کادر درمانی حاکی از این است که به صورت معمول یک خال مودار سرطانی نیست. ولی این مسئله به این معنی نیست که در جریان سرطان خالهای پوستی ظاهر نخواهند شد. در این موارد پزشکان بعد از بررسی سطح خال به سلولهای غیرطبیعی برخورد خواهند کرد که مانع از رشد مو شده اند.
آیا امکان برداشتن خال مودار وجود دارد؟
بر اساس همان باورها بسیاری اعتقاد دارند که برداشت مو از خال مودار منجر به سرطانی شدن آن خواهد شد. خوشبختانه این باور درست نیست.
اگر فرد از ظاهر خود راضی نباشد، به راحتی میتواند مویی که از سطح خال بیرون زده را خارج کند. این کار را فرد با همهی موهای زائد خود به صورت روزانه و مداوم انجام میدهد.
از طرفی درمان با الکترولیز برای جلوگیری از رشد این موها هم تجویز میشود. اگر خال برجسته نباشد، فرد به راحتی میتواند از موم یا تیغ برای برداشتن مو از سطح آن استفاده کند. اما اگر خال برجسته باشد، بهتر است که از تیغ و ریشتراش برای برداشتن مو استفاده نکرد. اگر فرد پوست حساسی داشته باشد، ممکن است در هنگام برداشتن مو به التهاب پوستی دچار شود، این افراد برای برداشتن خال بهتر است با پزشک خود مشورت کنند.
فرایند برداشتن خال در یک مطب پزشکی بسیار ساده و سریع انجام میشود. در ابتدا پزشک ناحیهی مربوطه را با تزریق داروی مخصوص بی حس میکند، و بعد خال را میتراشد و میبرد. اگر خال درشت باشد، شاید پزشک مجبور باشد بر روی سطح پوست بخیه هم بزند.
برداشت خال ساده و معمولاً بدون دردسر است، ولی نباید فراموش کرد که اثر جای قبلی خال به صورت دائمی بر روی پوست باقی خواهد ماند. بنابراین بسته به مکانی که خال در آن قرار دارد، فرد باید خطر باقی ماندن جای زخمی دائمی بر روی پوست را در نظر داشته باشد.
نشانههای خال مودار سرطانی
خالها معمولاً در نقاطی از پوست ظاهر میشوند که به صورت مداوم در معرض نور خورشید قرار دارند، ولی همیشه هم این اتفاق رخ نمیدهد. امکان ظاهر شدن خالها در هر جای بدن وجود دارد.
افرادی که پوست روشتری دارند، بیشتر از افرادی با رنگ پوست تیره خال بر روی بدنشان ظاهر خواهد شد. بسیاری از افراد دارای تعداد کم و متوسط خال ( ده تا چهل عدد ) بر روی سطح بدنشان هستند. افرادی هم هستند که بیشتر 50 عدد خال بر روی سطح پوست خود دارند
.
خالهای سالم و معمولی اندازه و شکلهای مختلفی دارند. این خالها از اندازهی کوچک، دارای سطح صاف، یا خالهای برآمدهی بزرگ به اندازهی پاک کنهای سر مداد متغییر هستند. ویژگی این خالها عبارتند از:
خالها گرد و قرینه هستند.
مرز و حاشیهی مشخصی دارد.
ظاهر ثابتی دارند و معمولاً تغییر نمیکنند.
تک رنگ هستند و به رنگهای قهوهای، زرد متمایل به قهوهای، قرمز، صورتی، شفاف و یا حتی آبی دیده میشوند.
معمولاً عرض آنها بیشتر از 5 میلیمتر نیست.
در افرادی که خال زیادتری بر روی پوست خود دارند و بیشتر از سایر افراد در معرض آفتاب پوستشان آسیب دیده، شانس ابتلا به سرطان پوست بیشتر است. این افراد باید به صورت مرتب تغییرات احتمالی خالهای خود را بررسی کرده و تحت نظر پزشک متخصص پوست باشند. حتی احتمال تبدیل خالهای سالم به سرطانی وجود دارد، مانند:
سرطان سلولهای پایهای ( basal cell carcinoma)
ﺳﺮﻃﺎن ﺳﻠﻮل ﺳﻨﮓﻓﺮﺷﯽ (squamous cell carcinoma)
ملانوما (melanoma)
نشانههای خالهای غیر عادی شامل:
خالهای غیرمعمولی دارای ظاهری غیر قرینه هستند
دارای حاشیه و مرز نامشخص هستند
دارای دو یا چند رنگ (ترکیبی از سیاه، قهوهای، صورتی و سفید) هستند
اندازهی آنها بزرگتر از پاک کن سر مدادها است
بافت سطحی خال تغییر کند: سخت، خشک، نرم یا برآمده هستند
احساس خارش در خال وجود دارد
خون ریزی از خال رخ میدهد
تغییر ناگهانی و یا رشد سریع خال دیده میشود.
نشانههای اولیهی ملانوما شامل تغییر خالهای موجود یا ظاهر شدن یک خال جدید است. فرد باید به صورت مداوم تغییرات سطح پوست خود را بررسی کند این راه روشی مطمئن برای تشخیص به موقع ضایعات خطرناک پوستی است. اگر فرد دارای تعداد زیادی خال باشد یا دارای سابقهی خانوادگی سرطان پوست باشد، لازم است که به صورت مرتب به پزشک متخصص پوست مراجعه کند تا خالها به صورت دقیق بررسی شوند.
فراموش نکنید که داشتن یک خال غیرعادی لزوماً به معنی داشتن سرطان نیست. تیره تر شدن و یا روشن تر شدن خالهای معمولی در طول زمان امری طبیعی است. اما اگر فرد متوجهی تغییراتی غیر طبیعی در پوست خود شد، بهتر است که با متخصص مشورت کند. متخصص میتواند خال را برداشته و جهت بررسی بهتر نمونه را به آزمایشگاه تشخیص طبی بفرستد.
سخن پایانی
اگر متوجه شدید که بر روی سطح پوست شما خال مودار وجود دارد، در بسیاری از موارد دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. وجود مو بر روی سطح یک خال نشان دهندهی سالم بودن فولیکول موی زیر آن و سلولهای پوستی بالای آن است. در بسیاری از موارد این خالها سرطانی نخواهند شد.
اگر شخص از داشتن خال ناراضی باشد، میتواند خود موی خال را بردارد، یا اینکه با مراجعه به متخصص پوست کل خال را خارج کند. اگر فرد به خاطر احتمال ابتلا به سرطان پوست نگرانیهای زیادی داشته باشد، میتواند به متخصص مراجعه کند. پزشک در صورت نیاز از منطقهی مورد نظر نمونه برداری کرده و آزمایشهای پزشکی مورد نیاز را انجام خواهد داد.