- دوشنبه 14 شهریور 1401 :: 04:43
در حالی که نرخ نفت از مهم ترین سیگنال های جهت دهنده به بازار محصولات پتروشیمی است، عرضه و تقاضا برای هر محصولی می تواند روند نوسان نرخ آن را از سایر محصولات تا حدی جدا کند.
بازار محصولات پتروشیمی در جهان
راضیه احقاقی :
در حالی که بازار جهانی محصولات پتروشیمی با کاهش تقاضا و افت نرخ متاثر از واهمه بروز رکود اقتصادی در دنیا روبهروست، بازگشت نرخ ارز در بازار آزاد داخل به مسیر رشد باعث شده است تا مجددا رینگ پتروشیمی بورسکالای ایران رونق بگیرد. در این شرایط، اگرچه بازگشت نرخ ارز در بازار آزاد به کانال ۳۰هزار تومان در نتیجه طولانیشدن مجدد این دور از مذاکرات احیای برجام توانسته است بر حجم تقاضا و خرید در رینگ پتروشیمی بورسکالا بیفزاید؛ اما برآورد افت نرخ جهانی محصولات پتروشیمی در میانمدت باعث شده است تا متقاضیان برای کسب سهم از عرضهها حاضر به رقابت قیمتی در اغلب عرضهها نباشند. در این شرایط، در حالی که دادههای اقتصادی غرب و شرق با افزایش احتمال بروز رکود اقتصادی از میزان تقاضا برای محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی میکاهد، قطع عرضه گاز به اروپا از سوی روسیه میتواند اتفاقات جدیدی را در این بازار رقم بزند.
نرخ نفت از مهمترین سیگنالهای جهتدهنده به بازار محصولات پتروشیمی است، عرضه و تقاضا برای هر محصولی میتواند روند نوسان نرخ آن را از سایر محصولات تا حدی جدا کند. با وجود این، واهمه از بروز رکود اقتصادی در دنیا باعث شده است تا تقاضا برای انواع کالاها بهشدت افت داشته باشد و این موضوع نیز فشار کاهش بیشتر قیمت را به محصولات پتروشیمی وارد میکند. چین بهعنوان بزرگترین بازار مصرف محصولات پتروشیمی در دنیا با احتمال رکود اقتصادی مواجه است. اصرار دولت چین بر اجرای سیاست کرونا صفر و اعمال قرنطینههای سختگیرانه در این کشور از سویی تولید و مصرف محصول را در چین تحت فشار کاهشی قرار داده و از سوی دیگر نااطمینانی نسبت به اقتصاد را در بزرگترین اقتصاد کالامحور جهانی رقم زده است. در این شرایط، شاخص مدیران خرید چین در ماه اوت برای دومینماه متوالی مجددا در نرخی کمتر از 50واحد که سطح بروز رکود است، اعلام شد که این موضوع بدبینی به بازارهای کالایی را شدت بخشید.
در چنین شرایطی بر تعداد مبتلایان به کرونا در چین افزوده میشود و دولت این کشور ظرف روزهای اخیر مجددا نسبت به قرنطینه چند شهر بزرگ اقدام کرده است. در این شرایط، اصرار دولت چین بر اجرای قرنطینه باعث شده است تا بدبینی نسبت به تقاضا برای نفت و سایر محصولات پتروشیمی در بازارهای جهانی به وجود آید و احتمال عقبگرد قیمتی این محصولات در هفتههای آینده تقویت شود. در حالی که سیگنالهای چینی فشار کاهش قیمت را برای بازار محصولات پتروشیمی به همراه دارند، صحبتهای هفته گذشته رئیس فدرالرزرو مبنی بر اولویت داشتن مهار تورم و اصرار بر اجرای سیاستهای سختگیرانه انقباضی حتی با وجود ریسک بروز رکود جهانی باعث میشود تا محصولات پتروشیمی از این منظر نیز با سیگنال مضاعف کاهشی روبهرو شوند. به این ترتیب، در حالی که محصولات پتروشیمی در بازارهای مختلف جهانی با سیگنال کاهش تقاضا ارزان میشوند، نوسان مثبت نرخ ارز در بازار داخل مانع از آن میشود که این بازار به فاز رکودی فرو رود. اگرچه افت قیمت در بازارهای جهانی به کاهش قیمت در بازار داخل منجر میشود؛ اما میزان تقاضا برای خرید مواد اولیه از سوی صنایع تکمیلی عمدتا از نرخ ارز سیگنال میگیرد.
در حالی که افت تقاضا برای نفت و مشتقات آن با واهمه از بروز رکود اقتصادی زمینه عقبگرد قیمتی در بازار جهانی محصولات پتروشیمی را به وجود آورده بود، جنگ انرژی میان روسیه و اروپای غربی وارد فاز جدیدی شد. روز جمعه دوم سپتامبر، پس از آنکه کشورهای گروه۷ اعلام کردند در حال پیشبرد طرح اعمال سقف قیمتی بر صادرات نفت روسیه برای کاهش درآمدهای این کشور هستند، روسیه از قطع کامل عرضه گاز به اروپا از طریق خط لوله «نورداستریمیک» خبر داد. روسیه وجود نشتی در توربین باقیمانده این خط لوله را عامل قطعی کامل عرضه گاز آن عنوان کرد و زمان آن را نامشخص دانست.
اما اروپاییها این تصمیم را تقابل با اعمال سقف قیمتی بر نفت صادراتی روسیه عنوان کردند. به هر ترتیب این تقابل میتواند اقتصاد اروپا را در آستانه رکود جدی قرار دهد. به این ترتیب، بازار محصولات پتروشیمی با بحران احتمالی جدید در بخش انرژی روبهروست. شدت گرفتن تنش انرژی میان روسیه و اروپا به کاهش تولید محصولات پتروشیمی در این منطقه منجر میشود و در عین حال میتواند تقاضا را در این بازار تحت فشار کاهشی قرار دهد. تجربه نشان داده است که افت تقاضا در فاز کوتاهمدت تاثیر بهمراتب بیشتری بر بازارهای کالایی داشته و سقوط نرخ را به همراه دارد، این در حالی است که افت عرضه در بلندمدت بر بازار اثرگذار شده و میتواند اثرات تورمی بلندمدتی را به همراه آورد.