بومادران Achillea millefolium

اثرات درمانی بومادران

بومادران دارای اثرات آنتی هموروئید و ضد تشنج بوده و دم کرده آن در سوء هاضمه همراه با نفخ و افزایش اسید معده، گاستریت های حاد و مزمن و نارسایی کیسه صفرا مؤثر می باشد.این گیاه به علت دارا بودن تانن و مواد تلخ بر روی سیستم اعصاب،قلب، درمان خستگی عمومی، ضعف قلب و بیماری های عصبی مانند ضعف اعصاب، هیستری و صرع اثر بسزایی دارد.بومادران در بند آوردن خون، هموروئید همراه با خونریزی و اسهال های ساده مؤثر بوده و به علت دارا بودن خاصیت مدری در دفع سنگ کلیه مؤثر است.این گیاه خاصیت ضد تب داشته و دم کرده آن در آب موجب التیام زخم های پوست می گردد.بیشترین استفاده بومادران از اسانس آن است که به علت وجود ماده کامازولن به جای بابونه به کار می رود و کاهش دهنده فشار خون، ضد عفونی کننده مجاری ادراری و اشتها آور است و در بهبود سرماخوردگی، آنفولانزا و زکام مؤثر است. اسانس بومادران خاصیت ضد باکتریایی و ضد تورم دارد و از آن در صنایع دارویی برای تهیه کرم ها و پمادها برای لطافت پوست و درمان تورم های پوستی استفاده می شود (10-1).

ترکیبات اصلی و دارویی بومادران

مهمترین ماده موجود در گل ها و پیکر رویشی بومادران اسانس و مهمترین جزء آن پروکامازولن است.که بر اساس حرارت به کامازولن تبدیل می شود.از اجزای دیگر اسانس این گیاه می توان لینالول، 1و 8 سینول بورنئول ، ترکیب سمی توجون، کامفور و سابینن را نام برد.ترکیبات دیگری مانند فلاونوئید، آلکالوئید آکیلین، پلی استیلن، سالیسیلیک اسید، کومارین و تانن در این گیاه وجود دارد ( 1،2).احتیاط مصرف در این گیاه : به علت ماده سمی توجون (Thujene) در این گیاه، باید از مصرف زیاد بومادران خودداری کرد.در برخی موارد اثرات سمی این گیاه در انسان مشاهده شده است، از جمله درماتیت تماسی، سردرد و سرگیجه، بنابراین باید در مصرف گیاه احتیاط کرد. استفاده از بومادران برای زنان باردار باید با مشورت پزشک باشدزیرا محرک انقباض رحم است. .مصرف بیش از حد این گیاه موجب می شود که تشخیص رنگ ها برای افراد از بین برود و شخص برای مدتی کور رنگی پیدا کند، و گاهی موجب قهوه ای شدن ادرار می شود.مصرف زیاد آن سبب استفراغ، تهوع، بی اشتهایی و خواب آلودگی می شود.این گیاه نباید به طور همزمان با داروهای ضد پلاکت، داروهای فشار خون، مسکن ها و داروهای آرامبخش و باربیوتورات ها استفاده شود ( ).گرده های این گیاه به شدت آلرژی زا می باشد .

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر بومادران

قسمت هوایی گیاه بومادران دارای اجزاء غنی از فلاونوئیدها می باشد که همگی به عنوان آنتی اکسیدان عمل نموده و خاصیت ضد التهابی نیز دارند.ایزواورنیتین مهار کننده آنزیم گزانتین اکسیداز می باشد و بنابراین دارای اثر ضد آرتریت روماتوئید و نقرص حاد مفصلی است.همچنین فلاونوئیدهای این گیاه تنظیم کننده متابولیسم آراشیدونیک اسید می باشند. فلاونوئید Rutin و ترکیب کامازولن گیاه دارای اثرات ضد التهابی، ضد اسپاسم و ضد آلرژیک می باشند. عصاره الکلی سرشاخه های گلدار بومادران کاهش دهنده تری گلیسیرید و چربی خون و همچنین فشار سیستولی و دیاستولی خون است. عصاره آبی- الکلی آن اثر مهاری بر ترشح اسید معده از طریق مهار عصب واگ معده دارد.همچنین عصاره آبی این گیاه تحریک کننده ایمنی هومورال و سلولار می باشد ( ).تحقیقات ثابت کرده است که عصاره متانولی بومادران قادر به کاهش فعالیت نسبی گره دهلیزی بطنی می باشد و همچنین می تواند مقاومت گلبول های قرمز را در مقابل مواد اکسید کننده افزایش دهد.بومادران با تأثیر بر محور هورمونی هیپوفیزی- گنادی سبب کاهش مقدار هورمون تستوسترون و LH و در نتیجه کاهش اسپرماتوژنز می شود. فلاون موجود در این گیاه توانایی اتصال به گیرنده های هورمون های جنسی را دارد و با افزایش حساسیت سیستم آدنیلات سیکلاز، تولید هورمون های جنسی را متوقف می کند. ترکیب Apigenin گیاه، مهار کننده آنزیم های Aromatase، Phosphatidylinositol 3- Kinase و محرک تولید آنزیم های مرگ سلولی می باشد.