گل ختمی Althaea officinalis

نام علمی گیاه: Althaea officinalis

نام انگلیسی: marsh mallow ، common marshmallow
قسمت های مختلف این گیاه شامل برگ، ریشه و گل به عنوان دارو به کار می رود.ختمی دارای خواص ضد سرفه، ضد سوزش سینه، ضد ورم معده، ضد تومور و ضد ویروس می باشد.فعالیت ضد باکتریایی، ضد التهابی، جذب پلی ساکاریدها به دیواره های غشایی و کاهش سرفه از خواص دیگر آن است (1).ریشه ختمی دارای اثر نرم کننده و آرام کننده است و در رفع تحریکات جلدی و سرفه های شدید استفاده می شود (4).بیشترین کاربرد ختمی برای درمان مشکلات تنفسی و برونشیت است که این خاصیت مربوط به لعاب گیاه است.همچنین عصاره ریشه ختمی برای درمان سوختگی ها و زخم های پوستی مناسب است.از این گیاه برای سوزش معده، سوء هاضمه، زخم معده، آنژین، سنگ کلیه، یبوست و دل پیچه نیز استفاده می شود (3،5).

تحقیقات نشان داده است که ترکیبات فلاونوئیدی موجود در ریشه ختمی می تواند در کاهش عوارض دیابت مؤثر باشد.که این اثر با بهبود فعالیت آنزیم کاتالاز و مهار آنزیم آلفا آمیلاز است.عصاره ی آبی ریشه ختمی دارای اثر مهاری بر روی فعالیت آندوتلین-1 است.که این اثر مهاری از تحریک کلسیم های درون سلولی توسط ختمی است (6).همچنین این گیاه به عنوان یک گیاه آنتی اسپاسمودیک می باشد.تحقیقات ثابت کرده است که پلی ساکاریدهای ختمی دارای اثر ضد سرفه است.قند رامنوگالاکتورونان جدا شده از ریشه ی خطمی بدون تأثیر روی قدرت انقباضی عضله صاف نای از طریق گیرنده های سرتونرژیک منجر به کاهش سرفه می شود (4،7).برخی از گزارش ها نیز احتمال اثر درمانی این گیاه در افراد مبتلا به آسم را از طریق اثر ضد انقباضی آن روی عضله صاف نای نسبت داده اند.در تحقیقات ثابت شده است که جوشانده گل ختمی به همراه چند گیاه دیگر اثر ضد اسپاسم مؤثری روی عضلات صاف راه های هوایی بیماران آسمی در مقایسه با داروهای شیمیایی دارد (8).و فلاونوئیدهای ریشه ی این گیاه موجب شل شدن وابسته و غیر وابسته به آندوتلیال در شریان انسان می شوند.فلاونوئید کوئرستین این گیاه نیز در آئورت سبب شلی وابسته به آندوتلیال می گردد (9).

ترکیبات اصلی و دارویی این گیاه :
ریشه گیاه ختمی دارای موسیلاژ، فلاونوئید و گلیکوسایدها بوده و برگ آن حاوی کومارین اسکوپولتین است.

همچنین ریشه این گیاه حاوی ترکیبات دیگر از جمله آنتوسیانین، آلتین،دی اکسی بنزوئیک اسید و سیانیدین می باشد.از جمله ترکیبات دیگر ریشه ختمی می توان کوئرستین، کامپفرول، تانن، لسیتین، پکتین و استریول را نام برد (3-1).

احتیاط مصرف در این گیاه :
استفاده از این گیاه در زنان باردار توصیه نمی شود. همچنین افراد سرد مزاج نباید استفاده کنند