شوید Anethum graveolens

نام علمی گیاه: Anethum Graveolens
نام انگلیسی : Dill
نام فارسی: شوید

اثرات درمانی شوید

این گیاه در طب سنتی جهت اثرات نیرودهنده، مقوی معده، هضم کننده غذا، ضد نفخ، ضد تشنج، رفع استفراغ و آرام کننده و افزایش ترشح شیر مادران استفاده می شود. شوید دارای خواص بیولوژیکی متعددی نظیر اشتها آور، ضد نفخ، مدر، ضد اسپاسم، ضد یرقان، کاهش دهنده کلسترول، LDL و تری گلیسیرید، افزایش دهنده HDL، ضد سرطان و ضد اکسیداسیون می باشد. در استعمال خارجی اثر نرم کنندگی و التیام دهنده دارد. دم کرده میوه شوید اثر تسکین درد معده، رفع استفراغ، آرام کننده دلپیچه های اطفال و سکسکه دارد. به علاوه در مواقع عدم دفع ادرار، کم شدن شیر زنان شیرده و بی خوابی به کار می رود. جویدن بذر شوید در رفع بوی بد دهان مؤثر است.

دو ماده مؤثره موجود در شوید شامل دی کارون و لیمونن دارای اثرات آنتی اکسیدانی بوده و سبب تثبیت غشاء سلول های کبدی و کاهش آزاد سازی آنزیم به خون می شوند. تحقیقات ثابت کرده است که اسانس شوید دارای فعالیت ضد میکروبی و ضد قارچی می باشد که این اثر مربوط به ماده مؤثره کارون موجود در این گیاه می باشد. همچنین اثر ضد زخم معده عصاره آبی و هیدروالکلی تخم شوید ثابت شده است، عصاره تخم شوید به علت دارا بودن ترکیبات فلاونوئیدی دارای اثر حفاظتی بر مخاط معده می باشد.

این ترکیبات با ایجاد لایه ویسکوز بر روی غشاء از نفوذ عامل ایجاد زخم به غشاء جلوگیری می کنند. همچنین ثابت شده است عصاره شوید لایه موکوس معده را در برابر آسیب ناشی از ایندومتاسین حفظ می کند، این عمل به علت ترکیبات آنتی اکسیدان موجود در این گیاه است که پراکسیداسیون لیپیدی را مهار می کند.

اثر شوید در کاهش چربی و کلسترول خون نیز ثابت شده است. اثر کاهندگی گلوکز عصاره شوید مربوط به ترکیب فلاونوئیدی کوئرستین موجود در آن است. ترکیبات آنتی اکسیدانی گیاه شوید جذب گلوکز را در روده کاهش می دهند، این اثر با مهار آنزیم های گوارشی نظیر آلفاآمیلاز و آلفاگلوکوزیداز که در هیدرولیز کربوهیدرات شرکت دارند، مهار انتقال گلوکوز از غشای چین خورده روده کوچک و به تأخیر انداختن تخلیه محتویات معده به روده کوچک صورت می گیرد. اثر هیپوگلیسمی عصاره شوید به ترکیبات فلاونوئیدی (کوئرستین) موجود در آن مربوط است. از طرفی آنتی اکسیدان های این گیاه اثر شبه انسولین دارند و جذب گلوکز را در بافت های محیطی افزایش می دهند. از مکانیسم دیگر این گیاه، اثر بر سلول های بتا و ترمیم و بازسازی سلول های آسیب دیده و تحریک این سلول ها به ترشح انسولین است.

ترکیبات اصلی و دارویی این گیاه :
مهمترین ماده مؤثره شوید، دکارون است که هم در پیکر رویشی و هم در بذر این گیاه وجود دارد. رنگ اسانس حاصل از اندام رویشی شوید زرد بوده، ولی اسانس حاصل از بذر بی رنگ و شفاف است. برگ های این گیاه حاوی روغن بوده که متشکل از کارون، لیمونن و فلاندرن است. مهمترین ماده مؤثره اسانس شوید، دی کارون است که ترکیب مفیدی با بوی شبیه زیره سیاه بوده. میوه (بذر) شوید دارای 2/1 تا 7/7 درصد اسانس، دیلانوزید (یک گزانتون گلیکوزید)، کومارین، کامپفرول، وی سنین، میریستیسین و سایر فلاونوئیدها، اسیدهای فنولی، پروتئین و چربی است. فلاونول گلیکوزیدهای اصلی موجود در برگ این گیاه، کوئرستین، کوئرستین 3- O- بتا دی گلوکورونید و ایزورامنتین 3-O- بتادی گلوکورونید می باشد (1، 2 ).