کاسنی Cichorium intybus

نام علمی گیاه: Cichorium intybus
نام انگلیسی: Chicory
نام فارسی: کاسنیاثرات درمانی :
در طب سنتی از کاسنی به عنوان مدر، ضد درد، معرق، تب بر، تقویت معده، تصفیه کننده خون، ملین، صفرابر و تقویت اعمال کبدی استفاده می شود. همه قسمت های این گیاه به خصوص ریشه و برگ ها قابل استفاده می باشد. مصارف امروزی کاسنی بیشتر به خاطر ماده مؤثره اینولین است. اینولین موجود در این گیاه باعث تکثیر افزایش فلور روده می شود. همچنین این ماده دارای اثرات کاهش چربی خون و ضد مسمومیت کبدی می باشد. تمام قسمت های کاسنی به خصوص ریشه و برگ آن محرک صفرا بوده و به عمل هضم کمک می کند و اثر آن در نارسایی کبدی، قولنج های کبدی و ناراحتی های صفراوی بارز است. ریشه و برگ های آن در بهبود تب ها، یرقان و انسداد مجاری صفراوی مفید است. آب کاسنی پخته شده همراه با سکنجبین بهترین دارو برای تب های طولانی مدت و مداوم است. تخم کاسنی جهت سردرد، تنگی نفس و باز کردن کیسه صفرا مفید است و جوشانده آن با رازیانه جهت دفع سموم بدن و برای اشتها مؤثر است. پماد تهیه شده از برگ های له شده آن برای درمان التهاب و ورم چشم استفاده می شود ( 1،3،4،5).

آثار فارماکولوژیک و مکانیسم اثر :

فلاونوئیدهای کاسنی ترکیباتی پلی فنولی با خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد سرطانی و ضد دیابت هستند که موجب حفاظت بدن در مقابل بیماری های کرونری و اختلالات متابولیک می شوند.این ترکیبات قادر هستند با تحریک ترشح انسولین، مهار آپوپتوز و باز سازی سلول های بتای پانکراس از ایجاد و پیشرفت دیابت قندی جلوگیری کنند. این گیاه به دلیل دارا بودن خواص آنتی هپاتوتوکسیسیتی، آنتی اکسیدانی، ضد سرطانی، ضد التهابی و ضد دیابتی مصرف گسترده ای دارند. تأثیر درمانی ریشه گیاه کاسنی، برگ های قاعده ساقه و حتی گل و دانه آن در درمان بیماری های عفونی، عفونت های کبدی، چشمی، معده و مسمومیت ها ثابت شده است.

عصاره هیدروالکلی این گیاه در فیبروز کبدی ناشی از تتراکلرید کربن مؤثر است،تحقیقات ثابت کرده است که تجویز عصاره آبی کاسنی به بیماران موجب کاهش میزان هیستامین خون می گردد و اثر محافظتی در پیشگیری از اثرات تخریبی الکل در معده دارد. تحقیقات ثابت کرده است سزکوئی ترپن لاکتون به نام Magnolialide جدا شده از ریشه گیاه کاسنی بر روی رده های مختلف از سلول های سرطانی اثر مهاری دارد. همچنین عصاره هیدروالکلی برگ گیاه کاسنی ، اثر مهاری بر روی رده سلولی C32 ملانوما نشان داده است.

ترکیبات اصلی و دارویی این گیاه :
ترکیبات شیمیایی گیاه کاسنی شامل آب، کربوهیدرات ها (نشاسته، سلولز، قند، اینولین)، پروتئین ها، پلی استیلن ها، لیپیدها، مواد معدنی و انواع ترپنوئیدها خصوصا سزکوئی ترپن ها و لاکتون ها می باشد.سایر ترکیبات این گیاه شامل لاکتوکسین (سزکوئی ترپن لاکتون های تلخ مزه)، لاکتوکوپیکرین، شیکورین (گلیکوزید کومارینی) و مالتون می باشد.ریشه این گیاه حاوی ماده رزینی، لعاب، گلیکوزیدها، شیکوریک اسید، لاکتوسین، تانن، تری ترپن، استرول های اشباع نشده، اسید تارتاریک و اسانس است. برگ های کاسنی حاوی فلاونوئیدهای اپی ژنین، کوئرستین و لوتئولین است.همچنین در برگ این گیاه یک ترکیب تلخ به نام سیکورین وجود دارد ( 1،2).

مصرف بیش از حد گیاه کاسنی موجب تخریب عروق شبکیه، افت فشار خون و افزایش ترشحات صفرا می شود ( 1).

احتیاط مصرف در این گیاه :
مصرف بیش از حد این گیاه موجب خونریزی شده، همچنین سبب انقباض عضلات رحم می شود و مصرف آن در دوران بارداری، احتمال زایمان زودرس را افزایش می دهد.