حنا Lawsonia inermis

اسم انگلیسی :Garden balsam, Lady-slipper
برگ های حنا دارای خاصیت مدر هستند و در طب سنتی به صورت موضعی در درمان دردهای مفاصل، جوش و زخم به کار می رود. همچنین این گیاه به صورت موضعی برای درمان بیماری های باکتریایی و قارچی به ویژه در قارچ های عامل کچلی و کاهش دردهای روماتیسمی استفاده می شود.این گیاه نیز در درمان بیماری های دیگر از جمله اختلالات قاعدگی، ادم، برونشیت و هموروئید مفید است. پود برگ این گیاه به صورت خمیر برای رنگ کردن موها نیز استفاده می شود (3،4).

تحقیقات ثابت کرده است که ترکیب لاوسون موجود در این گیاه موجب کند شدن زودگذر ضربان قلب با افزایش دامنه انقباض آن می شود. همچنین مشخص شده است که گیاه اثر ضد اسهال دارد که این اثر به علت کاهش تونوس و حرکات دودی شکل روده به واسطه ترکیبات موجود در گیاه می باشد. مشخص شده است که گیاه حنا با خاصیت آنتی اکسیدانی خود باعث همولیز می شود. در تحقیقات پژوهشگران مشخص شده که ترکیب لاوسون گیاه با دوز 500 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن اثرات ضد التهاب و ضد درد دارد. همچنین عصاره حنا موجب تسکین و افزایش سرعت ترمیم زخم می شود. در تحقیقات دیگر مشخص شده است عصاره اتانولی حنا میزان بالایی از انقباض زخم، کاهش در دوره اپی تلیزاسیون، قدرت بالای انسجام بافتی، افزایش قابل توجهی در وزن بافت گرانوله و مقدار هیدروکسی پرولین را ایجاد می کند. مطالعات هیستولوژیکی روی بافت نشان داده که گیاه حنا باعث سازماندهی باندهای کلاژن، افزایش فیبروبلاست ها و کاهش سلول های التهابی می شود.

برگ های این گیاه حاوی ماده ای رنگی به نام لاوسون (Lawsone) یا 1- هیدروکسی نفتوکینون، گلیکوزیدهای فنولی، کومارین، گزانتون، کینوئید، گلیکوزید، بتا سیتوسترول، رزین، تانن، اسانس و فلاونوئید از جمله لوتئولین (Luteolin) می باشد. سایر مواد مشتق شده از برگ های این گیاه شامل اسید گالیک، مقدار کمی آلکالوئید، 1 و 4 نفتوکینون، مانیتول و موسیلاژ است (1،2).

مقادیر بالای گیاه حنا باعث سردرد و ایجاد مسمومیت می شود. همچنین استفاده از عصاره متانولی ریشه گیاه حنا پرهیز شود زیرا اثرات سقط آوری دارد (4).

مصرف عصاره هیدروالکلی این گیاه دارای اثرات تراتوژنیک می باشد بنابراین مصرف آن در دوران بارداری و شیردهی باید با نظر پزشک استفاده شود. استفاده