جم سیتابین Gemcitabine

Gemcitabine یکی از آنالوگ های Cytarabine می باشد که در داخل سلول به نولکئوزیدهای دی فسفات و تری فسفات فعال متابولیزه می گردد که سنتز DNA را مهار می کنند و آپوتپوز را تحریک می کنند و عمدتاً علیه سلولهای فاز S فعال هستند و در برخورد با تومورهای سفت مثل تومورهای مثانه، پستان، ریه و پانکراس کاربرد دارد. هم چنین در سرطان های سرویکس و تخمدان مصرف می گردد. Gemcitabine به طریق داخل وریدی و به فرم هیدروکلرید تجویز می گردد. دوزهای تجویزی بر اساس پایه محاسبه می شوند. 14/1 گرم فرم هیدروکلرید دارو تقریباً معادل یک گرم Gemcitabine می باشد. غلظت محلول انفوزیون نباید از میزان معادل 40 mg/ml Gemcitabine تجاوز کند.
دوز آغازین توصیه شده معادل با g/m 1Gemcitabine است که از طریق انفوزیون طی 30 دقیقه داده می شود و متعاقب آن دوزهای تجویزی بر اساس پاسخ درمانی و مسمومیت تنظیم می شود. در درمان سرطان پانکراس دوره آغازین درمان تا حد 7 مرتبه از این مقدار دوز در فواصل یک هفته ای داده می شود و یک هفته بعد از بهبود با رژیم انفوزیون یکبار در هفته و به مدت 3 هفته متوالی از 4 هفته دنبال می شود. در درمان سرطان ریه نوع non- small cell و سرطان مثانه این دارو معمولاً همراه با cisplatin تجویز می شود. دوزهای توصیه شده gemcitabine به صورت بالا و یکبار در هفته به مدت 3 هفته می باشد که با یک هفته استراحت پیگیری می شود و یا به صورت جایگزین g/m 25/1 از این دارو در روزهای 1 و 8 از یک دوره 21 روزه به بیماران داده می شود و متناسب با بروز مسمومیت دوزهای تجویزی تنظیم می شوند. در سرطان پستان این دارو همراه با یک تاکسان داده می شود مثل paclitaxel و دوز تجویزی gemcitabine g/m 25/1 در روزهای 1 و 8 از یک دوره 21 روزه است که متناسب با مسمومیت تنظیم می شود.

*
آنتی متابولیت پیریمیدین؛ اختصاصی برای فاز S (پیشرفت سلول در فاز S/G1 را نیز بلوک می کند.)

– مهار سنتز DNA (با مهار DNA پلیمراز و ریبونوکلئوتید ردوکتاز)
– مهار سنتز DNA توسط جمسیتابین دی فسفات (از طریق مهار ریبونوکلئوتید ردوکتاز و در نتیجه کاهش غلظت دئوکسی نوکلئوتید ها؛ از جمله دئوکسی سیتیدین تری فسفات (dCTP))
– مهار DNA پلیمراز توسط جمسیتابین تری فسفات (از طریق رقابت با دئوکسی سیتیدین تری فسفات (dCTP) برای اتصال به DNA و در نتیجه مرگ برنامه ریزی شده سلول)

*
پیک پلاسمایی: 30 دقیقه پس از اتمام انفوزیون
اتصال به پروتئین: ناچیز
متابولیسم: داخل سلولی توسط نوکلئوزید کیناز به متابولیت های نوکلئوزیدی فعال (دی فسفات و تری فسفات)
نیمه عمر:
جمسیتابین (تحت تاثیر سن و جنس)
انفوزیون به مدت ≤70 دقیقه 94-42 دقیقه
انفوزیون به مدت 4-3 ساعت 10.5-4 ساعت
متابولیت (جمسیتابین تری فسفات)
فاز پایانی 19.4-1.7 ساعت
دفع: ادرار (%98-92)، مدفوع (کمتر از 1%)