منو 
- یکشنبه 12 آذر 1402 :: 10:22
بار دیگر آلودگی هوا موجب شد افکار عمومی به سمت این سؤال بروند که چرا قوانین کاهش آلودگی هوا عملی نمی‌شود؟ چرا آسمان شهرهای بزرگ آلوده شده و اینکه چرا کسی برای آسمان آبی کاری نمی‌کند؟
معضل آلودگی هوا در کشور قدمتی بالغ بر نیم‌قرن دارد. از آن زمان تا امروز قوانین متعددی تصویب شده که متقن‌ترین آنها قانون هوای پاک است. در شهریور سال1396 این قانون در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید تا از این نظر دیگر هیچ کم‌وکاستی احساس نشود. البته این قانون به‌رغم ابلاغ و اختصاص بودجه‌ها و پیگیری سازمان حفاظت محیط‌زیست، هیچ‌گاه به‌درستی و دقیق اجرایی نشد تا آنکه تابستان امسال علی سلاجقه، معاون رئیس‌جمهور اعلام کرد تنها 10درصد دستگاه‌ها به قانون هوای پاک عمل کرده‌اند. در این قانون نهادهای مسئول 23دستگاه اعلام شده‌اند، اما طبق گفته رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تنها 2دستگاه خود را مکلف به اجرای این قانون می‌کنند و باری از دوش آلودگی هوا برمی‌دارند.
قانون هوای پاک در این زمینه مهم‌ترین قدم رسمی کشور برای جلوگیری از آلودگی هوا در شهرهای بزرگ کشور است. این قانون با ۳۴ماده و ۳۹تبصره وظایف متعددی را برای دستگاه‌های مختلف درنظر گرفته است. طبق آخرین اعلام‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست، در قانون هوای پاک حدود ۱۷۶ «تکلیف – دستگاه» احصا شده است. تکلیف – دستگاه یعنی موضوعی مانند نوسازی حمل‌ونقل عمومی متوجه چندین دستگاه است که این موارد احصاست. این قانون براساس ۳۴ماده خود ۲۱دستگاه اجرایی ازجمله وزارت کشور، وزارت نفت، وزارت نیرو، نیروی انتظامی، شهرداری، صداوسیما و… را مکلف کرده است که هر یک به تناسب وظایف خود، اقداماتی را برای کنترل آلودگی هوا در کشور اجرایی کنند. نحوه تأمین منابع مالی، یکی از علت‌های اصلی عدم‌اجرای برخی از مفاد این قانون است؛ چراکه این موضوع در خود قانون هوای پاک به‌صورت مشخص معلوم و درآمدهای زیادی در این قانون برای اجرا تعیین نشده است.
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از بین ۵۶ماده مندرج در قانون هوای پاک و آیین‌نامه فنی آن، ۲۲ماده اجرای ضعیف داشته‌اند و وضعیت اجرای تنها ۱۷ماده خوب برآورد شده است که به‌نظر می‌رسد بخش عمده‌ای از این عملکرد دستگاه‌های اجرایی مربوط به عدم‌تحقق تخصیص بودجه‌های عملیاتی متناسب و موردنیاز با تکالیف مقرر در قانون هوای پاک است؛ مثلا محقق نشدن نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی که حتی در اسناد بالادستی نیز به آن اشاره شده است، اسقاط خودروهای فرسوده و نظارت بر خودروهای در حال تردد چه از بعد معاینه فنی و چه از منظر محدودیت‌های ترافیکی ارتباطی به ایرادات قانون هوای پاک ندارد.
