مهارت هایی برای تقویت هوش تحلیلی

نویسنده : سیده‌زهرا جلیلی‌هاشمی | ‌ روان‌شناس

حتما تابه‌‎حال برایتان پیش آمده است که در فیلم‌ها قهرمانانی را ببینید یا صحبت افراد موفقی را که از گذشته‌شان تعریف می‌کنند بشنوید و … که این افراد، دچار موقعیت‌های سخت و چالش‌های عمیق و مشکلات و پیچیدگی‌هایی در زندگی شده بودند اما با این حال در کمترین زمان، درست‌ترین تصمیم را گرفته و به‌خوبی توانسته‌اند از پس موقعیت مشکل‌آفرین بربیایند. این رفتار و واکنش درست و به موقع، مهارتی ذهنی و هوشی است به نام مهارت هوش تحلیلی. این مهارت در واقع یک مهارت ارتباطی و اجتماعی است، به این معنا که شما بتوانید درباره مسائل مختلف، به درستی مسئله را از جوانب مختلف بسنجید و تجزیه‎وتحلیل و بررسی کنید و سپس تصمیم درست را بگیرید. جالب است بدانید که این مهارت اکتسابی است و شما می‌توانید آن را یاد بگیرید و در زندگی به کار ببرید. در ادامه، نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.

ضرورت فکر کردن به مسائل به‌شیوه تحلیلی

مهارت هوش تحلیلی یعنی درک مسئله، تفسیر آن، تحقیق درباره راهکارهای موجود و پیداکردن بهترین راه‎حل‎ها برای آن مسئله. شما برای انجام این فرایند به تفکر تحلیلی نیاز دارید. افرادی که به‌شیوه تحلیلی به مسائل فکر می‌کنند، با آزمون و خطا راهکارهای احتمالی را می‌سنجند تا به بهترین راه‌حل برسند. این افراد به‌محض این‎که با شرایط ویژه‌ای مواجه می‌شوند، آن را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند و پیشنهادهایی برای حل مسئله یا رسیدن به هدف تعیین‌شده ارائه می‌دهند. وقتی شما قدرت تحلیل موقعیت‌های مختلف و درک مسائل را داشته باشید، بهترین تصمیم را برای حل مشکلات می‌گیرید. توانایی تحلیل مهارتی نرم است که در جنبه‌های شغلی و شخصی زندگی کاربرد دارد. در بازار کار مدرن امروزی، بسیاری از کارفرمایان به مهارت‌های نرم مانند قدرت تحلیل کارکنان توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند.

مهارت تحلیلی شامل 6 مهارت نرم می‌شود که درباره هرکدام توضیحاتی خواهیم داد:

1- خلاقیت

خلاقیت داشتن به این معناست که چهارچوب‌های ذهنی‌تان را بشکنید و تلاش کنید تا به شکل دیگری به مسئله نگاه کرده و به راه‌حل‌های جدیدی دست پیدا کنید.

2- تجزیه و تحلیل داده‌ها و اطلاعات

قدم بعدی این است که مشکل یا مسئله‌تان را به‌طور کامل درک کنید و بدانید که دقیقا مشکل چیست و سپس تمام اطلاعات مربوط به آن را جمع‌آوری کنید و از جنبه‌های مختلف بسنجید.

3- تحقیق و بررسی

اگر بخواهید راه‌حل جدیدی را برای مشکل یا مسئله‌ای ارائه‎دهید، در قدم بعدی باید راه‌حل‌های قدیمی و روش‌هایی را که دیگران برای یافتن راه‌حل در موارد مشابه مشکل شما پیدا کرده‌اند، بررسی کنید و ببینید دیگران از چه شیوه‌هایی برای حل مشکل‌شان استفاده کرده‌اند.

4- تفکر انتقادی

تفکر انتقادی یعنی به‌دست‌آوردن اطلاعات درباره یک موضوع و گرفتن تصمیم‌نهایی بر اساس این اطلاعات. یعنی شما ذهن‌تان را به شکلی تقویت کنید که بتوانید هر مسئله‌ای را به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم و سپس آن را از جنبه‌های مختلف ارزیابی و راه‌حل‌های گذشته و قدیمی مسئله را تحلیل و بررسی کنید. بیایید با یک مثال ساده تفکر انتقادی را توضیح دهیم. اگر همیشه عادت دارید از یک مسیر مشخص به محل کارتان برسید، این بار با تفکر انتقادی مسیر را بررسی کنید. آیا مسیری که به آن عادت دارید،‌ نزدیک‌ترین مسیر به محل کار شماست یا می‌توانید راه بهتری برای رسیدن به مقصد پیدا کنید؟ برای پاسخ‌دادن به این سؤال مسیرهای دیگر، مسافت و میزان ترافیک آن‌ها را بسنجید و از برنامه‌های مسیریاب کمک بگیرید تا متوجه شوید بهترین مسیر بین خانه و محل کارتان چیست و آیا از آن استفاده می‌کنید یا خیر.

5- مهارت حل‌مسئله

با استفاده از این مهارت می‌توانید برای مسئله‌تان با توجه به راه‌حل‌های پیشین راه‌حل‌های مناسبی را بیابید و برای کسب این مهارت باید شما بتوانید چندین راه‌حل را برای مسئله‌تان عنوان کنید و سپس از بین آنان بهترین را برگزینید.

6- مهارت ارتباطی

چون مهارت هوش تحلیلی یک مهارت اجتماعی است، شما باید بتوانید راه‌حل‌هایتان را با دیگران به اشتراک بگذارید. نظرات و پیشنهادهایتان را برای حل مشکل با دیگران به اشتراک بگذارید به گونه‌ای که آنان را متقاعد کنید که راه‌حل شما بهترین راه‌حل است و امکان اجرایی شدن را دارد.