مهارت دوباره بلندشدن بعد از زمین‌خوردن

دکتر نجمه عابدی‌شرق | ‌ روان‌شناس بالینی

ویژگی‌های افراد تاب‌آور

افراد تاب‌آور معمولا دارای ویژگی‌های مشترکی هستند که عبارت‌اند از:

دیدگاه مثبت| به آینده امیدوار هستند و حتی در شرایط سخت، باور دارند که می‌توانند بر مشکلات غلبه کنند.

اعتمادبه‌نفس| به توانایی‌های خود ایمان دارند و برای رسیدن به اهداف‌شان تلاش می‌کنند.

مهارت‌های حل مسئله| می‌توانند به طور موثر با مشکلات روبه‌رو شده و راه‌حل‌های خلاقانه برای آن‌ها پیدا کنند.

حمایت اجتماعی| از شبکه‌ای قوی از دوستان، خانواده و افراد حامی برخوردارند.

مهارت‌های مقابله‌ای سالم| می‌توانند به‌طور موثری با استرس و احساسات دشوار کنار بیایند.

چرا تاب‌آوری مهم است؟

تاب‌آوری در همه جنبه‌های زندگی ما از جمله سلامت روان، روابط، شغل و تحصیلات نقش مهمی ایفا می‌کند. احتمال ابتلا به افسردگی، اضطراب و سایر مشکلات سلامت روان در افراد تاب‌آور کمتر است. همچنین آن‌ها روابط قوی‌تر و سالم‌تری با دیگران دارند و در شغل خود موفق‌تر هستند. آن‌ها راحت‌تر به اهداف تحصیلی خود می‌رسند و از زندگی خود بیشتر لذت می‌برند. فرد تاب‌آور کمتر خود را در معرض ریسک‌های حساب‌نشده قرار می‌دهد و زندگی‌اش را کمتر وارد زمینه‌های خطرناک می‌کند. همچنین در کهن‌سالی هم دوران بهتری را نسبت به دیگران سپری می‌کند و با چالش‌های سنی خود به‌درستی و سلامتی مواجه می‌شود.

تفاوت تاب‌آوری و سرسختی

گاهی‌ مفهوم سرسختی و تاب‌آوری جایگزین یکدیگر می‌شوند. تفاوت در چیست؟ سرسختی نوعی ویژگی روانی است که تا حد زیادی شیوه مواجهه افراد با استرس، فشار و چالش را بدون توجه به شرایط تعیین می‌کند. بخشی از سرسختی مقاومت و خوش‌بینی برای ایستادن در مقابل چالش‌ها و پذیرش خطرات است و بخشی دیگر شامل اعتمادبه‌نفس می‌شود. آدم‌ها با مهارت سرسختی می‌توانند با تمرکز و تکیه بر چیزهایی که می‌آموزند و به‌ دست می‌آورند، گام‌های بلندی بردارند. البته چنین مفهومی به تاب‌آوری شباهت زیادی دارد اما از تفاوت‌های میان این دو هم نمی‌توان صرف‌نظر کرد. تاب آوری چیزی است که از آن چه ما را به عقب کشیده، به‌سمت بازگشت به نقطه مطلوب قبلی یاری می‌دهد. منتها سرسختی از همان ابتدا می‌خواهد از عقب‌نشینی جلوگیری کند و موجب حرکت به‌سمت جلو باشد.

چگونه می‌توانیم تاب‌آوری را در خود تقویت کنیم؟

اگرچه برخی از افراد به‌طور طبیعی از تاب‌آوری بیشتری برخوردارند اما این مهارت را می‌توان با تلاش و تمرین در هر سنی تقویت کرد. در این جا چند روش برای افزایش تاب‌آوری آورده شده است:

1- دیدگاه خود را مثبت نگه دارید| به جای افکار منفی، بر اهداف و رویاهای خود و جنبه‌های مثبت زندگی تمرکز کنید.

2- به خودتان ایمان داشته باشید| به توانایی‌های خود برای غلبه بر چالش‌ها اعتماد کنید. هرچقدر اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید، تاب‌آوری‌تان هم تقویت خواهد شد و برای مدیریت چالش‌ها و گذر از سختی‌ها، مسیر راحت‌تری در پیش خواهید داشت.

3- مهارت‌های حل مسئله خود را تقویت کنید| راه‌های مختلفی برای حل مشکلات یاد بگیرید و با اعتمادبه نفس برای حل آن‌ها اقدام کنید. مهارت حل مسئله کمک زیادی به شما برای تاب‌آوری بیشتر خواهد کرد.

4- حمایت اجتماعی خود را تقویت کنید| با دوستان، خانواده و افراد حامی خود ارتباط برقرار کنید و در مواقع نیاز از آن‌ها کمک بگیرید.

5- مهارت‌های مقابله‌ای سالم را یاد بگیرید| برای کنار آمدن با استرس و احساسات دشوار روش‌های سالمی مانند ورزش، کتاب‌خواندن، تفکر و … پیدا کنید.

راز شکوفایی در همه جنبه‌های زندگی

تقویت تاب‌آوری یک سرمایه گذاری ارزشمند برای سلامت‌روان شماست. با تمرین می‌توانید مهارت‌های لازم را برای مقابله با چالش‌های زندگی و شکوفایی در همه جنبه‌های آن به دست آورید. اگر فردی تاب‌آوری را در خود تقویت کند، به‌راحتی می‌تواند احساسات و افکار و رفتارهایش را در زندگی مدیریت کند. چنین فردی متوجه می‌شود زندگی بالاوپایین دارد و باید با آن با اراده و به‌کارگیری روش‌های سازنده همراه شد.