زندگی در خوابگاه دانشجویی

بنفشه دولت‌آبادی | روان‌درمانگر و مشاور خانواده

قبل از هر چیز باید بدانید زندگی در خوابگاه فرصتی برای بیرون آمدن از لاک تنهایی و تجربه زندگی مستقل است.

فرصتی که با پرورش روحیه مسئولیت‌پذیری، انعطاف‌پذیری، سازگاری، همکاری، واقع‌بینی و … شما را برای ورود به دنیای معمولا زمخت خارج از خانواده آماده می‌کند. زندگی در خوابگاه، ناخودآگاه تمام ابعاد وجود شما را درگیر و ظرفیت‌های وجودی‌تان را بالفعل می‌کند. خلاصه زندگی در خوابگاه دوره فشرده‌ای است برای یادگیری مدیریت تمام ابعاد زندگی و پختگی و کسب تجربه‌های رنگارنگ. در این بین، یک جوان برای گذراندن دورانی که در خوابگاه زندگی می‌کند باید مهارت‌های خاصی را فرا بگیرد.

زندگی در خوابگاه و قرار گرفتن در کنار افرادی با فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های گوناگون باعث افزایش هوش‌هیجانی و هوش‌فرهنگی افراد می‌شود. اگر خوش‌شانس باشید و هم اتاقی‌هایتان افرادی سازگار، همراه و دارای روحیه همکاری باشند زندگی خوابگاهی شما به خوبی سپری خواهد شد اما مشکل از آن‌جا شروع می‌شود که هم اتاقی‌ها در خصوص مسائل مختلف با یکدیگر مشکل پیدا می‌کنند. البته مهم این تفاوت‌ها نیست بلکه یادگیری چگونه حل کردن چنین اختلاف‌هایی است.

چند توصیه برای زندگی در خوابگاه دانشجویی

1- از ترک دیارتان نترسید

زندگی دانشجویی و ترک شهر و دیار به خصوص دوری از خانواده، برای دانشجویان سال اولی، یک جور سرگردانی مبهم ایجاد می‌کند، احساسی که معمولا یک یا دو ماه بیشتر طول نخواهد کشید بنابراین در مواجهه با این حالات نترسید. شما فقط به کمی زمان نیاز دارید تا خودتان را پیدا کنید. کافی است دلیل این تنهایی و غربت را که رشد، موفقیت و رضایت فردی و خانوادگی شماست، به خودتان یادآوری کنید تا با عزمی راسخ بر ناملایمات زندگی در غربت مسلط شوید.

2- مراقب انحرافات باشید

فردی که از محیط زندگی و خانواده اش جدا‌ می‌شود و پیوند فکری و عاطفی سابق را با خانواده خود از دست می‌دهد، در معرض بحران‌های حاد روانی و عاطفی قرار می‌گیرد و ممکن است موجب پیوندها و وابستگی‌های ناهنجار و نامناسبی با افراد اطراف خود، فضای محیط و وابستگی به ابزارهای خطرناک ارضای روحی همچون سیگار، انواع موادمخدر و … شود. چنین معضلاتی که گاهی برای بعضی دانشجوهای شهرستانی رخ می‌دهد؛ آغازگر مسیری است که فرد را به نقطه‌ای از انحراف و اختلال می‌رساند که بازگشت برایش بسیار سخت و حتی گاهی نشدنی می‌شود.

3- طریقه سازگاری بدون آسیب را بیاموزید

با رفتارهای هم‌اتاقی‌هایتان بیشتر آشنا شوید. آن ها را دست نیندازید و تحقیر نکنید، سعی کنید با رفتارهای خوبتان شرایط را برای تاثیرگذاری بر هم اتاقی‌هایتان فراهم کنید. به آن‌ها صادقانه و با صراحت بگویید چه رفتارهایی در اتاق باعث ناراحتی‌تان می‌شود و متقابلاً از آن‌ها بخواهید در این باره با شما صحبت کنند. سعی کنید تا می‌توانید با آن‌ها تبادل نظر داشته باشید و درباره موضوعات مختلف به یک جمع‌بندی درست برسید. اگر هم به هر عنوان با هم اتاقی‌تان اختلاف زیادی داشتید و این موضوع به روند تحصیلی‌تان آسیب می‌زند؛ بهترین تصمیم این است که با سرپرست خوابگاه این موضوع را در میان بگذارید.

4- قوانین خوابگاه را جدی بگیرید

همه خوابگاه‌های دانشجویی یک سری قوانینی دارند که دانستن و رعایت کردن آن‌ها برای هر دانشجویی که ساکن خوابگاه است، ضروری است. داشتن کارت دانشجویی اولین قدم برای ورود به خوابگاه است پس دقت کنید که با مشکل گم شدن کارت دانشجویی مواجه نشوید . از سوی دیگر دقت به ساعت ورود و خروج که دانشجو را ملزم می‌کند به موقع حضور پیدا کند، ساعت توزیع غذای سلف، ساعت عبور و مرور سرویس‌های دانشگاه و رعایت نظافت کلی ساختمان خوابگاه و همچنین رعایت پوشش تعیین شده در فضای خوابگاه و یک سری باید و نبایدهای جزئی هم وجود دارد که برای رعایت و انجامش بین هم‌اتاقی‌هایتان باید به توافق برسید و آن‌ها را رعایت کنید.

5- خلاق باشید

همیشه قرار نیست همه چیز طبق میل و خواست ما پیش برود. پس سعی کنید با استفاده از امکانات محدود خوابگاه فضایی امن و آرام برای خودتان دست و پا کنید. اصولاً خوابگاه جایی است که در آن کمبود امکانات به خلاقیت منجر می‌شود. مثلا کارتن خالی کتابخانه می‌شود، ملافه تبدیل به پرده می‌شود و … . پس به موقع بجنبید و شرایط را برای خودتان به بهترین صورت فراهم کنید.

سخنی با خانواده‌ها| تا حد امکان خانه مجردی نگیرید

توصیه اکید به چنین خانواده‌هایی این است که جوانان خود را چند سال پیش از ورود به دانشگاه، آماده آغاز زندگی مستقل کنند. درست همان‌گونه که برای قبولی کنکور آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند، کسب توانمندی در زمینه‌های گوناگون مثل دوست‌یابی، توان برقراری ارتباط مسالمت آمیز با دیگران، امکان حضور در فعالیت‌های اجتماعی و کسب تجربه در زمینه‌های مختلف آموزشی و مهارت‌های اساسی را در برنامه تربیتی‌شان قرار دهند چراکه می‌تواند به بسیاری از دانشجوهای سال اولی کمک کند. آشنایی کامل با مناسبات اجتماعی، فرهنگی، رسوم، آداب و سنن و … شهری که فرزندشان در آن درس می‌خواند، ضروری است. همچنین خانواده‌ها باید هوشیار باشند که شناسایی دوستان و هم‌اتاقی فرزندشان بسیار مهم است و در نظر داشته باشند که ارتباط مداوم با دانشگاه و دوستان او و سفر به محل تحصیلی فرزندشان نیز می‌تواند یکی از راه‌های کنترلی باشد. نکته آخر هم این‌که تجربه ثابت کرده، خوابگاه‌ها به ویژه دولتی‌ها یا آن‌ها که زیرنظر دانشگاه‌هاست، به مراتب بسیار بهتر و امن‌تر از خوابگاه‌های خصوصی و خانه‌های مجردی برای فرزندان است. در ضمن اسباب دلگرمی و امنیت فرزند را هم فراهم می‌کند. توجه داشته باشید در خوابگاه‌های خصوصی و نیمه‌خصوصی و خانه‌های مجردی به دلیل نبود نظارت کافی، بارها و بارها شاهد حوادث تلخی بوده‌ایم که آسیب‌های روانی‌اش تا سال‌ها، خود دانشجو و حتی خانواده‌اش را درگیر کرده است.