- یکشنبه 21 آبان 1402 :: 02:19
نویسنده : سیدمصطفی صابری
بلاگر شدن، دیده شدن، کسب درآمد از راه تبلیغ و … برای خیلیها جذاب است، اما تولید محتوای جذاب و خلاقانه کار هر کسی نیست، برای همین خیلیها تلاش میکنند از ایدههای تکراری و اغراق شده که میتواند برای مخاطبان جذاب باشد، استفاده کنند.
این میشود که یکهو اینستاگرام را باز میکنیم با کلی کلیپ که در آن مادرها مورد تمسخر قرار میگیرند، مواجه میشویم. کلیپهایی که در آن یا یک مرد چادر بهسر کرده و ادای ظرف شستن، جارو کردن و دیگر رفتارهایی را که در کلیشههای رایج به اشتباه به مادران نسبت داده میشود در میآورد یا یک دختر جوان با کمی تغییر در لحن و … سعی میکند که بهمخاطب القا کند در حال هجو رفتار مادرهاست، اما در حقیقت چیزی که میبینیم طنز نیست، سازنده نیست و مفهوم ندارد، بلکه فقط تمسخر مقام و نقش مادرهایی است که کارهای بزرگی کردند، اما متاسفانه در کلیپهای اینستاگرامی در حد ماشین بشور و بساب نمایش داده میشوند. اینکه با مادرها شوخی کنیم چیز بدی نیست، طنز قرار است با نمایش اغراق شده رفتار آدمها، دیگران را به فکر فرو ببرد، کنشها را مورد نقد و بررسی قرار دهد. روی نقاط ضعف با شوخی زوم کند تا اصلاح شود،اما عمده این کلیپها طنز نیستند، اغراق درست را هم نمیشناسند، بلکه در سطحیترین شکل ممکن صرفاً تمسخرهای تکراری هستند و بس. لحن، گریم، پوشش و رفتاری که از مادرها در این کلیپها میبینیم فرسنگها با مادرهای واقعی فاصله دارد.
اغراق یعنی یک رفتار را به شکل کاریکاتوری نشان دهیم، اما این کلیپها از مادرها یک تیپ ساختهاند که شخصیتشان پراز اغراق است نه یک رفتارشان. مادر در کلیپهای اینستاگرامی آدمی است که خودآزاری و دیگر آزاری دارد. صبح جمعه جاروبرقی میکشد، در کار همه سرک میکشد، روی وسایل خانه و تمیزی آن بیشتر از بچههایش حساس است، در هر شرایطی جیغ میزند و در یک کلام نه فقط یکی دو رفتارش، بلکه ماهیتش نرمال نیست و چون آدمهایی که این کلیپها را میسازند هیچ خلاقیتی ندارند و نمیتوانند موقعیت بامزهای ایجاد کنند همه توانشان در مسخره کردن ظاهر و لحن مادرهاست تا کارشان بهخیال خودشان بامزه شود، درحالیکه آسیب جدی به جایگاه و نقشی میزنند که فداکارانه زیسته و لبریز از ایثار است.
کاش آدمهایی که ولع دیده شدن و پولدار شدن از مسیر فضای مجازی را دارند با اصول شوخی و نقد در دل آن آشنا باشند و بدانند کارکرد طنز این است که با لحن جذابتری حرف جدی بزند و توجه مخاطب را از زاویه تازهای به واقعیتها جلب کند، نه اینکه یکسره تمسخر باشد.