مطالبه سفته و آشنایی کامل با مراحل قانونی آن

هر برگ سفته دارای یک سقف مشخص برای میزان تعهد است. به عنوان مثال، اگر بر روی سفته نوشته شده باشد که تا «یک میلیون ریال» اعتبار دارد، این بدان معناست که می توان با آن سفته حداکثر تا مبلغ 100 هزار تومان تعهد پرداخت داد و برای مبالغ بیشتر از این، نمی توان از این سفته استفاده کرد.

از کجا می شود سفته تهیه کرد؟

سفته ها را می توان از باجه های بانکی یا کیوسک های فروش روزنامه تهیه کرد. اما مهم است که دو نکته را هنگام خرید سفته از اشخاص آزاد یادآوری کنیم:

1. در چنین شرایطی قیمت سفته ها معمولاً بالاتر از قیمت واقعی آنهاست
2. با توجه به روش های مختلف جعل اسناد، امکان دارد که سفته های خریداری شده از این مکان ها فاقد اعتبار لازم یا حتی جعلی باشند.

نحوه مطالبه سفته و مراحل قانونی آن

در تاریخ سررسید، دارنده سفته موظف است مطالبه پرداخت را از صادرکننده سفته انجام دهد. اگر پرداخت انجام شود، دیگر نیازی به اقدام نیست و صادر کننده سفته می تواند از شخص سفته های خود را بگیرد.

اما در صورتی که پرداخت صورت نگیرد، دارنده سفته باید ظرف مدت 10 روز از تاریخ سررسید، اقدام به واخواست کند. واخواست به معنای اعتراض رسمی و قانونی نسبت به عدم پرداخت وجه سفته در تاریخ مقرر است و علیه صادرکننده سفته صورت می گیرد.

شکایت به عدم پرداخت سفته، که به آن واخواست گفته می شود، باید به صورت رسمی و قانونی به اطلاع صادرکننده سفته برسد.

این واخواست بر روی برگه های چاپی نوشته می شود که توسط دادگستری آماده شده است. بانک ها نیز دارای فرم های چاپی مخصوصی برای واخواست هستند که این امکان را فراهم می آورد تا واخواست به شکل کاملا قانونی انجام پذیرد.

در فرایند واخواست، رونوشت کامل سفته در نامه واخواست ضمیمه می شود و دستور پرداخت وجه سفته، که توسط دادگاه صادر می گردد، در آن ذکر می شود.

سفته سندی است که بر اساس آن امضا کننده متعهد می شود مبلغ معینی را در تاریخ تعیین شده یا در هر زمان که حامل سند یا شخص دارنده سفته طلب پول کند، پرداخت نماید.

واخواست نامه با استفاده از کاغذ کاربن و در سه نسخه مشابه تنظیم می شود: یک نسخه اصلی و دو نسخه رونوشت. این اسناد توسط واخواست کننده امضا می شوند تا به این ترتیب، مستندات لازم برای اثبات اقدامات قانونی در دست باشد.

پس از آنکه تمبری با مبلغ مشخص شده توسط دادگاه به واخواست نامه چسبانده می شود، مامور اجرای دادگاه طبق مقررات ابلاغ، شکایت را به صادرکننده سفته ابلاغ می کند. این فرآیند بخشی از روال قانونی است تا اطمینان حاصل شود که صادرکننده سفته از دستور دادگاه آگاه می شود.

نسخه اصلی دادخواست در اختیار دادخواست کننده قرار می گیرد و نسخه سوم آن در دفتر درخواست دادگاه برای ثبت و بایگانی نگهداری می شود. مامور ابلاغ، نسخه دوم دادخواست نامه را به ابلاغ شونده یا به محل اقامت او تحویل می دهد تا اطمینان حاصل شود که تمام طرف های درگیر به طور کامل و قانونی مطلع هستند.

برای استفاده از مسئولیت تضامنی پشت نویس ها، دارنده سفته باید ظرف یک سال پس از تاریخ واخواست، دادخواست خود را به دادگاه ارائه دهد.

دارنده ی سفته ای که به موقع واخواست داده و دعوی خود را در زمان مقرر اقامه کرده است، می تواند از دادگاه تقاضا کند که پیش از رسیدگی و صدور حکم، اموال طرف مقابل را به عنوان تضمین، توقیف نماید.

در دادخواست، نام صادرکننده و پشت نویس یا پشت نویس ها را می توان در برابر ستون مربوط به خوانده ذکر کرد. در شرح دعوی نیز، می توان تقاضای محکومیت تضامنی صادرکننده به عنوان خوانده ردیف اول و پشت نویس به عنوان خوانده ردیف دوم را از دادگاه خواستار شد.

نکات مهم در ارتباط با مطالبه سفته و وجه آن

1. اگر ثابت شود که سند تجاری مانند سفته به عنوان تضمین برای انجام یک تعهد صادر شده، دارنده سند باید عدم انجام تعهد را اثبات کند.
2. مهلت قانونی برای اقامه دعوا علیه ظهرنویس یک سال پس از تاریخ اعتراض است. اینکه واخواست در موعد ده روزه صورت نگرفته باشد، مانعی برای طرح دعوا علیه ظهرنویس در مهلت یکساله تعیین شده نیست.
3. یک سفته تنها در صورتی به عنوان یک سند قابل اجرا است که تمام شرایط مقرر در ماده 308 قانون تجارت را داشته باشد، که شامل مشخص بودن حداقل مبلغ و سررسید است. در غیر این صورت، نمی توان صادرکننده را حتی به پرداخت مبلغ متناسب با تمبر مالیاتی چسبیده به سفته محکوم کرد.
4. در صورتی که موعد پرداخت در سفته درج نشده باشد، دعوی مطالبه سفته قابل پیگیری نیست. در سفته، علاوه بر امضا، مهر یا اثر انگشت نیز به تنهایی برای ایجاد مسئولیت پرداخت کافی است و استفاده از اثر انگشت به جای امضای شخص، سفته را بی اعتبار نمی کند.
5. صدور سفته به صورت سفید امضا و سپس تکمیل آن توسط دارنده، خللی در اعتبار و ارزش سند وارد نمی کند. در این حالت، صادرکننده به دارنده نمایندگی و اختیار کامل می دهد تا در زمان مناسب و با کمک وکیل، سفته را تکمیل و اقدام کند.
6. تعیین مبلغ در سفته از شرایط اساسی است و مبلغ قابل پرداخت بر اساس متن نوشته شده با حروف در سند تعیین می شود. اگر سفته فاقد مبلغ باشد، دعوای مطالبه سفته قابلیت استماع ندارد.

کلام آخر

سفته ها معمولاً بر روی اوراقی چاپ و توزیع می شوند که توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه شده اند. یکی از ویژگی های مهم سفته این است که دارای تمبر ابطال شده ای است که مقدار آن بر اساس مقررات قانونی تعیین شده است. در برخی مواقع مطالبه سفته دارای پیچیدگی می شود که شما باید از یک وکیل سفته کمک بگیرید چه در نوشتن آن چه در اقامه دعوا که با توجه به تجربه ای که دارد به بهترین نحو شما را راهنمایی می کنند.