درد دل‌های ناخواسته؛ خطری پنهان در روابط والدین و فرزندان

آیا درد دل با کودک درست است؟

✍ نویسنده: سمانه تعلیم‌دهنده | کارشناس ارشد مشاوره توان‌بخشی

به گزارش اعتبارنوین، بسیار دیدیم که والدین با کودکان از دردها و کاستی‌های زندگی خود سخن می‌گوید. اما پرسش اصلی این است: آیا درد دل کردن با کودک، رفتار درستی است؟

صداقت با کودک یا تحمیل بار روانی؟

حقیقت این است که میان «صادق بودن با کودک» و «درگیر کردن او با مشکلات بزرگسالان» مرز بسیار باریکی وجود دارد. کودک، هرچقدر هم دلسوز یا باهوش باشد، هنوز روانی ناپخته دارد و برای مواجهه با مشکلات دنیای بزرگ‌ترها آماده نیست.

تاثیرات درد دل‌های بزرگسالانه بر کودک

درد دل‌های بزرگسالانه، حتی اگر با لحن آرام مطرح شوند، می‌توانند بار سنگینی بر ذهن حساس کودک بگذارند. پیامدهای این رفتار ناپخته، در بلندمدت قابل توجه است:

۱. تضعیف احساس امنیت روانی

کودک برای رشد سالم نیاز دارد والدینش را تکیه‌گاه ببیند. زمانی که بار مشکلات آن‌ها را حس کند، این حس امنیت از دست می‌رود و اضطراب جای آن را می‌گیرد.

۲. ایجاد اضطراب زودرس

درگیر شدن با مسائل بزرگترها باعث می‌شود کودک دچار نگرانی‌هایی فراتر از سن خود شود؛ نگرانی‌هایی که قدرت کنترل آن‌ها را ندارد.

۳. احساس گناه بی‌مورد

کودک ممکن است تصور کند مقصر ناراحتی والدینش است یا مسئول آرام کردن آن‌هاست، که این حس گناه، ضربه‌ای جدی به عزت نفس او وارد می‌کند.

۴. رشد نامتوازن شخصیت

برخورد زودهنگام با سختی‌های بزرگسالی می‌تواند موجب بلوغ زودرس روانی، افسردگی یا بروز خشم‌های مزمن در کودک شود.

۵. برهم خوردن مرزهای رابطه والد-فرزند

در این حالت، کودک ناخواسته نقش مشاور، همدم یا سنگ صبور والدین را می‌پذیرد؛ مسئولیتی که فراتر از توان اوست.

چگونه با فرزندمان صادق باشیم بدون آسیب زدن؟

اگر احساس می‌کنید نیاز دارید درباره حال روحی خود با فرزندتان صحبت کنید، این نکات را به یاد داشته باشید:

• موضوعات را ساده و متناسب با درک کودک مطرح کنید.

• از بیان جزئیات دردناک یا احساسات سنگین خودداری کنید.

• به کودک نقشی مانند مشاور یا همدل ندهید.

• اجازه دهید کودک همچنان کودک بماند و دغدغه‌های متناسب با سن خود را داشته باشد.

نمونه گفتار مناسب:

«امروز کمی خسته‌ام، نیاز دارم استراحت کنم. نگران نباش، همه چیز روبه‌راه است.»

درد دل کردن نیاز طبیعی است؛ اما نه با کودک!

بی‌شک ارتباط صمیمی با فرزند نعمتی گران‌بهاست؛ اما حفظ مرزهای روانی، بخشی از مسئولیت والدین در تربیت فرزندان سالم است. درد دل‌های بزرگسالانه باید نزد افرادی انجام شود که از نظر روانی توان شنیدن و تحلیل آن را دارند.

اگر احساس فشار روانی می‌کنید…

در صورتی که بار مشکلات زندگی زیاد شده و نیاز به تخلیه احساسات دارید، توصیه می‌شود به جای فرزند، با یک روان‌شناس یا مشاور حرفه‌ای صحبت کنید. مراقبت از سلامت روان خودتان، بزرگ‌ترین خدمتی است که می‌توانید به فرزندتان بکنید.

منابع پیشنهادی برای والدین آگاه:

• کتاب فرزندپروری آگاهانه

• کتاب والدین سمی

• کتاب هوش هیجانی در خانواده

• کتاب درمان خودشیفتگی والدین

• کتاب روان‌شناسی رشد (بخش دلبستگی، خودپنداره و احساس امنیت در کودکان)