بررسی تاثیر قیمت دلار بر بازار بورس

نبض بازار سرمایه: بررسی تاثیر قیمت دلار بر بازار بورس

دلار عاملی است که اگرچه به‌شدت از سرکوب انتظارات تورمی اثر می‌پذیرد اما به تنهایی هم می‌تواند بر اقتصاد و بورس اثر بگذارد.

از این‌رو هر عاملی که بتواند بهای دلار را به‌طور جدی تغییر دهد خواهد توانست تا بورس را نیز با تغییر مواجه کند.

این عامل مخصوصا در شرایط فعلی که اعتماد به بازار سهام کاهش یافته و کسی دیگر دل و دماغی برای ریسک‌کردن ندارد، می‌تواند به شکلی آرام و خزنده سایه خود را بر سر بازار سهام حفظ کند.

بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند با توجه به تحولات رخ داده در بازار ارز، شرایط برای سرمایه گذاری در بورس نیز با تغییر روبرو می شود چرا که پیچیدگی های بورس بیشتر شده و سرمایه گذاری در این بازار با چشم بسته دیگر جواب نمی دهد.

در خصوص میزان وابستگی بازار سهام به دلار و واکنش بورسی‌‌‌ها به تغییرات نرخ اسکناس آمریکایی همین بس که بیش از ۶۰‌درصد از ارزش کل بازار سهام در اختیار شرکت‌های صادرات‌‌‌محوری است که درآمد دلاری دارند و از این منظر سودآوری آنها با دلار نوسان می‌کند.

هر چند که مبنای نرخ این شرکت‌ها، دلار نیمایی است اما سهامداران بر اساس تجربیات تاریخی خود همواره از همگرایی بورس و دلار پس از یک دوره زمانی سخن می‌‌‌گویند و معتقدند روند نرخ نیمایی دلار نیز در بلندمدت تحت‌تاثیر دلار آزاد قرار خواهد گرفت و می‌توان آینده آن را بر این مبنا پیش‌بینی کرد.

امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه در این باره می گوید: نرخ ارز از دو منظر روی بازار سرمایه اثر می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارد؛ یکی افزایش نرخ تورم انتظاری و دیگری از طریق رشد اسمی سود و زیان با تاثیری که می‌تواند بر نرخ نیمایی به‌جا بگذارد. زمانی‌که نرخ ارز کنترل شود این فشار از دو جانب به بازار سرمایه وارد می‌شود و تا حدودی می‌تواند در بازار فشار فروش ایجاد کند.

تاثیر افزایش قیمت دلار بر بازار بورس

در سال‌های پیشین شاهد افت و خیز‌های زیادی در بازار ارز بودیم.

اگر نگاهی بر نمودار چند ساله‌ ارز داشته باشیم، متوجه حرکت افزایشی آن با سرعت بسیار پایینی خواهیم بود. رویداد‌های بی‌شماری که مهمترین‌شان برجام است قدرت نفوذ بسیار بالایی بر قیمت ارز داشتند و جزو محرک‌های اصلی آن به شمار می‌روند.

بیشتر بدانید: افزایش قیمت دلار چه پیامی برای بورس دارد؟

با این حال در صورتی که قیمت ارز افزایش یابد، تاثیری که بر بورس می‌گذارد به شرح زیر است:

2 – کاهش با اخبار مثبت برجام

2- کاهش به دلیل قطعیت برجام

3- کاهش به دلیل کاهش تقاضای داخلی

با توجه با افزایش نرخ ارز، بازار به سمت گروه‌های دلاری، فلزات، پتروشیمی و صنایع معدنی، می رود که عمدتا سهام‌های شاخص ساز هستند

 بیشتر بدانید: تاثیر نتایج برجام بر بازار بورس

فعالان بازار سرمایه تاکید دارند که تحقیقات نشان می‌دهد، رشد قیمت دلار به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر بازار سرمایه تاثیر دارد.

البته رشد نرخ دلار برای همه شرکت‌ها مطلوب نیست؛ شرکت‌ها و صنایعی هستند که از ایجاد تنش در فضای اقتصادی کشور تاثیر منفی می‌گیرند و رابطه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای عکس با رشد نرخ ارز دارند. صنایعی که عمدتا در زمره گروه‌های واردات‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌محور جای می‌گیرند و رشد نرخ دلار، سبب افزایش هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های آنها می‌شود، بنابراین شاید این دسته از شرکت‌ها در شرایط چندان مطلوبی نداشته باشند، به عبارتی با رشد دلار، شرکت‌های صادر‌کننده و داخلی آن را با نرخ‌های گران‌تری می‌فروشند، در نتیجه، قیمت آنها نیز افزایش می‌یابد. از طرفی با رشد دلار، ارزش دلاری شرکت‌ها نیز کاهش می‌یابد، در نتیجه با رشد قیمت‌ها این ارزش عموما همسان‌سازی می‌شود.

نگاهی دقیق‌تر به پیشینه تاریخی بازار سهام حکایت از آن دارد که با هر بار افزایش تورم و رشد قیمت ارز، بازار این اتفاق را به فال‌نیک گرفته و تقاضا برای سهام را به موازات افزایش قیمت‌ها و بعضا با اندکی تاخیر افزایش داده است. به‌دنبال این اتفاق نیز امکان آن فراهم شده تا بسیاری از فعالان بازار به شرط ورود و خروج به‌موقع در این بازار سودی بسیار بیشتر از تورم کسب کنند.

نگاهی به سابقه قیمتی بسیاری از نمادهای بازار سهام حکایت از آن دارد که تمامی آنها در سال‌های ۸۳، ۹۱ تا ۹۲ و ۹۷ تا ۹۹ رشد قابل‌توجهی را از این بابت داشته‌اند، در واقع اگر بخواهیم به‌طور خلاصه‌تر بگوییم بازار سهام در ایران بهروزی خود را بیشتر از ناحیه تورم مشاهده کرده است تا رونق تولید و افزایش تکنولوژی یا بهره‌وری.

تاثیر کاهش قیمت دلار بر بازار بورس

بازارهای سرمایه‌گذاری، مانند ظروف به‌هم مرتبط، تاثیراتی مستقیم و غیرمستقیمی بر یکدیگر دارند. در این میان، یکی از تاثیرگذارترین بازارها بر هم، بازار ارز و سهام است. شاید بتوان گفت، به طور معمول، رابطه مستقیمی بین دلار با بازار سرمایه موجود دارد؛ یعنی با رشد دلار، بازار رشد می‌کند و با افت آن، بازار افت پیدا می‌کند. اما آیا این گزاره درست است؟ خیر! شرایط فعلی، مثال نقضی برای آن است.

البته بازار سهام کشور، اغلب اوقات، تحت‌تاثیر نرخ ارز و قیمت‌های جهانی کامودیتی‌ها بوده و به نوسان پرداخته است. در واقع، از یکسو با توجه به عدم‌نقش‌آفرینی اقتصاد دیجیتال و شرکت‌های تکنولوژی‌محور و همچنین فقدان بهره‌‌‌وری کار و سرمایه، محرک اصلی بازار سرمایه، همچون کل اقتصاد، رونق قیمت‌های جهانی مواد خام و نرخ ارز بوده و خواهد بود. شایان ذکر است که طی چند سال اخیر، ضریب همبستگی بین نرخ ارز و قیمت سهام بسیار بالا بوده؛ به طوری‌که همواره در سوپرسایکل‌‌‌ها و ابرروندهای بازار سهام، معمولا پای جهش ارزی در میان بوده و بزرگ‌ترین محرک بازارها دلار بوده است.

حال در این روزها که زمزمه‌‌‌هایی از بازگشت به برجام و حصول توافق سیاسی به گوش می‌‌‌رسد، یکی از نتایج این امر، نوسان نرخ ارز خواهد بود. کارشناسان معتقدند، با فرض اینکه برجام به توافق برسد و شانس رفع تحریم‌‌‌ها بالا فرض شود، می‌‌‌توان انتظار داشت اغلب دارایی‌‌‌های ریسکی جذاب نباشند. تنها دارایی ریسکی که می‌‌‌تواند در چنین دوره‌‌‌ای از اقتصاد، بازدهی بیشتر از سود بانکی داشته باشد، سهام است. به عبارت ساده‌‌‌تر، درست است که با توافق، دلار روند نزولی گرفته و اثر منفی بر بازار سرمایه می‌‌‌گذارد، اما اثر مثبت رفع تحریم‌‌‌ها و کاهش هزینه شرکت‌ها بسیار بیشتر از اثر منفی دلار است.

کاهش نرخ ارز می‌تو‌اند واردات مواد اولیه را افزایش دهد و بر قیمت کالا‌های خارجی تاثیر قابل توجهی بگذارد که موجب رشد شاخص بورس خواهد شد. اما از طرفی سهام ارزی شرکت‌های بورسی این امکان را دارند که در این افت سهیم و باعث کاهش سرعت در رشد بازار بورس شوند. این موضوع به طور کلی به رفتار مصرف‌کننده بستگی دارد.

گفتنی است در صورت کاهش ارزش ارز این امکان وجود دارد که اغلب سرمایه‌گذاران، از بورس استقبال کنند و با استفاده از شیوه‌های متنوعی از جمله صندوق‌های سهامی یا سبدگردانی، فعالیت خود را در بورس افزایش دهند. در هر صورت می‌توان کاهش ارزش ارز را اتفاق مثبتی در بورس دانست.

از طرفی قطعیت برجام اتفاق بسیار موثری خواهد بود که خارج از هرگونه بحثی نرخ ارز را به مراتب کاهش خواهد داد. این اتفاق خارج از انتظار نیست و به دلیل رفع تحریم‎‌ها می‌توان در این شرایط، توقع رشد قابل توجهی از بازار بورس را داشت.

در این باره بیشتر بدانید:

تاثیر ریزش دلار بر بازار سرمایه چیست؟

بررسی تاثیر قیمت دلار بر بازار بورس